Πριν από τρία χρόνια, τα οποία δείχνουν πλέον αιώνας, ο λαός του Ηνωμένου Βασιλείου πήρε την απόφαση – σωστή ή λάθος, ανάλογα με την οπτική του καθενός – της αποχώρησης της χώρας τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ήταν η λογική κατάληξη ενός δημοψηφίσματος που προκηρύχθηκε από έναν μοιραίο Πρωθυπουργό, τον Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος είχε γλυτώσει μόλις και μετά βίας από το δημοψήφισμα της ανεξαρτησίας της Σκωτίας και θεώρησε πως μπορεί να επαναλάβει αυτό το ρίσκο, παίζοντας την πορεία της χώρας του κυριολεκτικά στα ζάρια.

Ήταν όμως ταυτόχρονα και η λογική κατάληξη ενός βαθέος διχασμού που ξεκίνησε ήδη πριν την ένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου στην τότε ΕΟΚ, και ανεφλέγη πραγματικά κατά την διάρκεια της ακόμη πιο διχαστικής πρωθυπουργίας της Μάργκαρετ Θάτσερ τη δεκαετία του 1980 – και που αποτέλεσε τελικά και το δικό της πολιτικό “βατερλώ”.

Και τελικά, ήταν και η λογική κατάληξη της ευρωπαϊκής κρίσης που ξεκίνησε με το ελληνικό Μνημόνιο και κατέδειξε την απουσία εκείνου του συστατικού που αποτέλεσε τον πυρήνα της ευρωπαϊκής ενοποίησης: της αλληλεγγύης και της ουσιαστικής πολιτικής και οικονομικής ένωσης. Η σκληρότητα με την οποία ταπεινώθηκε μία χώρα και ο λαός της από μία παντοδύναμη “κουμανταδόρο” Γερμανία μόλις ένα χρόνο πριν το δημοψήφισμα του 2016, αποτέλεσε έναν – μικρό, έστω – λόγο για τον οριστικό τερματισμό της καλής διάθεσης των πολιτών της Βρετανίας με την ΕΕ.

Μέσα όμως σε όλες αυτές τις λογικές καταλήξεις, δεν ξέρουμε ακόμη εάν κοιτάζουμε το οριστικό τέλος μίας διαπραγμάτευσης-σαπουνόπερας με διαρκείς κύκλους (τύπου “Είσαι σίγουρος ότι θέλεις να αποχωρήσεις Γιάγκο;”), με απίστευτες παλινωδίες που υποδαύλισε το κύρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πολύ περισσότερο από την ελληνική κρίση.

Γιατί απομένει ακόμα ο σκόπελος της έγκρισης της συμφωνίας από τη Βουλή των Κοινοτήτων, που εν πολλοίς θα εξαρτηθεί από την διάθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επισημάνει σοβαρά και χωρίς περιστροφές αν αυτή η συμφωνία έχει ως μόνη εναλλακτική τη μη συμφωνία. Αν η ΕΕ το πράξει αυτό διά της Συνόδου Κορυφής, που και ο Μπόρις Τζόνσον θα πιέσει να συμβεί, τότε μία έγκριση είναι πιθανή έστω κι αν το DUP δεν την ψηφίσει. Και βέβαια αυτή η έγκριση θα σημάνει και το τέλος του κυβερνητικού συνασπισμού με το βορειοιρλανδικό κόμμα.

Όμως αυτή ακριβώς η ψήφιση θα σημάνει πως ο “μακρύς και δύσκολος δρόμος” θα φτάσει επιτέλους στο τέλος του, ένα σχεδόν κινηματογραφικό τέλος μίας πολυτάραχης σχέσης στο οποίο, ως άλλοι πρώην εραστές, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χωρίσουν υπό την μουσική υπόκρουση των Beatles: The long and winding road / That leads to your door / Will never disappear / I’ve seen that road before / It always leads me here / Lead me to you door.

(Ο μακρύς και δύσκολος δρόμος / Που οδηγεί στην πόρτα σου / Δεν θα εξαφανιστεί ποτέ / Τον έχω ξαναδεί στο παρελθόν / Πάντα με οδηγεί εδώ / Με οδηγεί στην πόρτα σου, σε ελεύθερη μετάφραση).