ΓΙΑΝΝΗ ΝΤΑΣΚΑ
Ευτυχώς η Ελλάδα είχε και έχει και θα έχει κάποιους πολιτικούς που θα ξεχωρίζουν σαν το χρυσό στη λάσπη.Είναι λίγοι,σηματοδότησαν όμως και σηματοδοτούν τις καλές στιγμές της χώρας.
Ο Βενιζέλος την προπολεμική Ελλάδα της Δύσης,ο Κωνσταντίνος Καραμανλής την μεταχουντική Ελλάδα,ο Προκόπης Παυλόπουλος με τον Αλ.Τσίπρα την μεταπολεμική αντίσταση στα γερμανικά οικονομικά τάνκ και την παραμονή στη Δύση.Αρκετοί ακόμα σε όχι τόσο κομβικές στιγμές της χώρας.
Είναι λίγοι οι Ελληνες που τιμήθηκαν με Όσκαρ,αλλά σημάδεψαν είτε με την καλλιτεχνική απόδοσή τους,είτε και με τα λόγια τους την εποχή και τις αξίες που εκείνη είχε στην κορυφή.
Αξιος συνεχιστής τους και διαφημιστής της καλής πλευράς της Ελλάδας ο 50χρονος σκηνοθέτης Γιώργος Λάνθιμος,γυιός του διεθνή μπασκετμπολίστα Αντώνη Λάνθιμου.
Ως ένα διαχρονικό μήνυμα που εξέπεμψε και εκπέμπει η Ελλάδα στην Αντίσταση της Ιστορίας και της Ευρώπης θα μπορούσε να θεωρηθεί η πρώτη βράβευση με Όσκαρ.
Το πήρε την εποχή που δεν είχαν φύγει ακόμα οι Γερμανοί από την Ελλάδα,αλλά σκότωναν και ερήμωναν.Και ήταν η πρώτη μη Αμερικανίδα ηθοποιός που πήρε Όσκαρ.Καθόλου τυχαία εκ μέρους των Αμερικανών,οι οποίοι καθόλου τυχαία δεν έκαναν και το 1805 κοντά στην Τρίπολη της Λιβύης(πόλη Ντεράα) και την πρώτη μάχη τους εκτός Αμερικής,μετά την ανεξαρτησία τους το 1776,έχοντας στο πλευρό τους Έλληνες στρατιώτες,κυρίως Σουλιώτες…Εναντίον της ενωμένης θαλάσσιας κυριαρχίας των βρετανών με τους Τούρκους.
Η σημασία της περιοχής τεράστια για την περιοχή των πετρεαλίων και το δρόμο του μεταξιού καθώς η μήκους 162 χιλιομέτρων διώρυγα του Σουέζ δεν υπήρχε ούτε στα σχέδια.Αρχισε να κατασκευάζεται το 1859 και εγκαινιάστηκε το 1869…
Η Παξινού λοιπόν τιμήθηκε μηνυματικά για την προσφορά της στην Τέχνη,αλλά και προφανώς για την προσφορά της Ελλάδας στην …τέχνη(θυσία)της Ελευθερίας α λα δυτικά και όχι α λα γερμανικά η α λα σοβιετικά…
Η Κατίνα Παξινού λοιπόν τιμήθηκε στις 2 Απριλίου 1944, μεσούντος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και με την Ελλάδα να βιώνει τον τελευταίο χρόνο της Κατοχής.Πήρε το Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της στην ταινία του Σαμ Γουντ «Για ποιόν χτυπά η καμπάνα», κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του μεγάλου Αμερικανού Έρνεστ Χεμινγουέι.Ενσάρκωσε την Πιλάρ,ηρωίκή μορφή με θέμα αυτό που ήξερε και βίωσε καλά ο Χεμινγουέί στην άνοδο του φασισμού στην Ευρώπη:τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο του 1936. Η τελετή έγινε στο «Κινέζικο Θέατρο» του Λος Άντζελες.
Η Παξινού αναφέρθηκε άμεσα στις αξίες της εποχής και την εκπροσώπησή τους απο την Ελλάδα τονίζοντας μεταξύ άλλων:
“…Θέλω, επίσης, να ευχαριστήσω τους ψηφοφόρους και την Επιτροπή Βραβείων της Ακαδημίας που μου έδωσαν εκτός από την τιμή, την ευκαιρία να στείλω από τα τηλεπικοινωνιακά μέσα, τη βαθιά μου αγάπη και το θαυμασμό στους ηρωικούς στρατιώτες του μεγάλου σας έθνους, τους νέους της Αμερικής που πολεμούν με τους συμμάχους τους, σε όλο τον κόσμο για την Ελευθερία, τη Δικαιοσύνη και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια…».
Αυτή την αξιοπρέπεια σηματοδότησε και ο προσωπικός φίλος του Κωνσταντίνου Καραμανλή Μάνος Χατζηδάκης.
Στις 17 Απριλίου 1961, απονεμήθηκε στον Μάνο Χατζιδάκι το Όσκαρ καλύτερου τραγουδιού για τα «Παιδιά του Πειραιά» από την ταινία του Ζιλ Ντασέν «Ποτέ την Κυριακή».Υποψήφια και η Μελίνα,αλλά το έχασε απο την μεγάλη Ελίζαμπεθ Τέϊλορ.
Στις 5 Απριλίου 1964, ο Μιχάλης Κακογιάννης αποθεώνεται(υποψήφιος ο ίδιος για τρία Όσκαρ,ταινίας,σκηνοθεσίας,σεναρίου)για τον «Αλέξη Ζορμπά».
Πήρε το Όσκαρ μόνο ο Βασίλης Φωτόπουλος (1934-2007) για τα σκηνικά.
Το εξαιρετικά μηνυματικό ήταν το γεγονός ότι ο Φωτόπουλος ήταν κάτοχος ενός ακόμα Όσκαρ χωρίς να το πάρει ποτέ και αυτό εξαιτίας του (τουλάχιστον κομπλεξικού…) Έλληνα σκηνοθέτη Ελία Καζάν για το «Αμέρικα, Αμέρικα» (1962). Ο σκηνοθέτης, αφαίρεσε από τους τίτλους της ταινίας το όνομα του Φωτόπουλου,που είχε κάνει και τα…75 σκηνικά, αφήνοντας μόνο του Αμερικανού Τζιν Κάλαχαν, που είχε την επιμέλεια των σκηνικών αντικειμένων. Το κομπλεξικό (μόνο;) “επιχείρημα” του Καζάν ήταν: «Μα ποιος θα πίστευε ότι αυτά τα σκηνικά έγιναν από ένα Ελληνόπουλο;».
Ξέχωρα απο αυτή την πλευρά ο Καζάν μικρασιάτης σκηνοθέτης (Ηλίας Καζαντζόγλου) κέρδισε δύο Όσκαρ σκηνοθεσίας για τις ταινίες του ««Συμφωνία Κυρίων» (1948) και το «Λιμάνι της Αγωνίας» (1955) κι ένα για το σύνολο της καριέρας του (1999), ενώ ήταν υποψήφιος πέντε φορές: Τρεις για το «Αμέρικα Αμέρικα» (1964), μία για το «Λεωφορείο ο Πόθος» (1952) και μία για το «Ανατολικά της Εδέμ» (1956).
Ο Μιχάλης Κακογιάννης έφτασε δύο ακόμη φορές ως την τελετή απονομής, με την «Ηλέκτρα» (1962) και την «Ιφιγένεια» (1977), υποψήφιες για το Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας.Ο σκηνοθέτης Βασίλης Γεωργιάδης είχε διεκδικήσει δύο φορές το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας, με τα «Κόκκινα φανάρια» το 1963 (αλλά βρήκε απέναντί του το «8½» του Φεντερίκο Φελίνι) και με το «Χώμα βάφτηκε κόκκινο» το 1965. Το 2017, η Δάφνη Ματζιαράκη διεκδίκησε το Όσκαρ στην κατηγορία ντοκιμαντέρ μικρού μήκους για την ταινία της «4.1 Miles».
Ο διάσημος μουσικοσυνθέτης Βαγγέλης Παπαθανασίου πήρε Όσκαρ για τη μουσική της ταινίας του Χιου Χάντσον «Οι Δρόμοι της Φωτιάς». Είναι βασισμένη στην αληθινή ιστορία δύο βρετανών ερασιτεχνών δρομέων, που έχουν βάλει στόχο να κερδίσουν το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924.
Το 1969, ο διεθνής Τύπος επιφύλαξε θερμή υποδοχή στο «Ζ» του Κώστα Γαβρά, τη χρονιά που η ταινία προβλήθηκε στις Κάννες. Το 1970 το «Ζ» ήταν υποψήφιο για πέντε Όσκαρ (Ο Γαβράς ήταν υποψήφιος για τη σκηνοθεσία και το σενάριο) και κέρδισε δύο: μοντάζ και καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας που απονεμήθηκε στους παραγωγούς Ζακ Περέν και Αχμέντ Ρασεντί.Για τη μουσική στο “Ζ” ‘ηταν υποψήφιος για Όσκαρ και ο Βαγέλλης Παπαθανασίου,ενώ ο Γαβράς πήρε Όσκαρ καλύτερου προσαρμοσμένου σεναρίου το 1983 για την αντιστασιακών μηνυμάτων τανία του “Ο Αγνοούμενος” με θέμα την εξαφάνιση ενός Αμερικανού δημοσιογράφου(ήξερε κάτι ο …Κίσσιγκερ…) στην αιματηρή χούντα του Πινοσέτ στη Χιλή.
Ο ελληνικής καταγωγής αυστραλός σκηνοθέτης Τζορτζ Μίλερ (Γιώργος Μηλιώτης) κέρδισε Όσκαρ για την ταινία κινουμένων σχεδίων «Happy Feet» (2007), ενώ ήταν υποψήφιος πέντε φορές, για τις ταινίες του «Λορέντζο» (1993), «Μπέιμπ: Το Μικρό Γουρουνάκι στη Μεγάλη Πόλη» (1996) και Mad Max: Ο Δρόμος της Οργής (2016).
H ικανότητα του ελληνοαμερικανού σκηνοθέτη Αλεξάντερ Πέιν (Κωνσταντίνος – Αλέξανδρος Παπαδόπουλος) αναγνωρίστηκε από το 1999 με μία υποψηφιότητα καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου για το «Σκάνδαλα στα θρανία». Το «Πλαγίως» θα αποσπάσει πέντε υποψηφιότητες το 2005 κι αυτή τη φορά πήρε το Όσκαρ διασκευασμένου σεναρίου, όπως και για την ταινία «Οι απόγονοι» (2012), η οποία κέρδισε συνολικά πέντε υποψηφιότητες.
Όσκαρ β ανδρικού ρόλου πήρε ο ελληνοαμερικανός ηθοποιός Τζορτζ Τσακίρης για την ερμηνεία του στο φημισμένο «West Side Story» (1961) ενώ η ελληνομερικανίδα Ολυμπία Δουκάκη απέσπασε το Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου για την ταινία «Κάτω από τη λάμψη του Φεγγαριού» (1987).
Ο Τζον Κασαβέτης κέρδισε πολλές υποψηφιότητες,αλλά όχι Οσκαρ.Η πρώτη υποψηφιότητα το 1967 ως ηθοποιός και όχι ως σκηνοθέτης για την ταινία «Και οι 12 ήταν καθάρματα». Η χρονιά του ως δημιουργός είναι το 1968 με τα «Πρόσωπα», ταινία που κέρδισε τρεις υποψηφιότητες (καλύτερου σεναρίου, καλύτερου β’ ανδρικού και καλύτερου β γυναικείου ρόλου). Θα ακολουθήσουν δυο υποψηφιότητες το 1974 για το «Μια γυναίκα εξομολογείται» (καλύτερης σκηνοθεσίας και α’ γυναικείου ρόλου) και μία υποψηφιότητα α’ γυναικείου ρόλου το 1980 για την «Γκλόρια».
Ο Γιώργος Λάνθιμος ήταν υποψήφιος για Όσκαρ σκηνοθεσίας μαζί με άλλες δέκα υποψηφιότητες Όσκαρ στην ταινία του Poor things και διαφήμισε την Ελλάδα αρκούντως χθες στα πέρατα του κόσμου.
Μια εικόνα φωτεινή της χώρας σε εποχή που(διαχρονικά,διακομματικά από το 1980(εποχή των …λακόστ)και μετά είναι ολόμαυρη με συνεχή δημοσιεύματα για διαφθορά, πολιτικές,κοινωνικές δολοφονίες(με τον μανδύα της τρομοκρατίας) παρακολουθήσεις,συγκαλύψεις εγκλημάτων κάθε μορφής από πολιτικούς με πιόνια δημοσιογράφους,επιχειρηματίες και δικαστές…
Τα κάποια καλά δημοσιεύματα είναι απλώς χρηματοδοτήσεις ξένων ομίλων που παίρνουν στην Ελλάδα αντι πινακίου φακής ασημικά…
Οσκαρ καλύτερης γυναικείας ερμηνείας για πρώτο ρολο πήρε η διάσημη 35χρονη Αμερικανίδα Έμμα Στόουν.Ηταν το δεύτερο καθώς είχε πάρει το ίδιο και για την ταινία La La Land.
Τα χθεσινά βραβεία Όσκαρ αναλυτικά:
Καλύτερη ταινία
Οπενχάιμερ
Σκηνοθεσία
Κρίστοφερ Νόλαν (“Οπενχάιμερ”)
Α’ γυναικείος ρόλος
Έμα Στόουν (“Poor Things”)
Α’ Αντρικός ρόλος
Κίλιαν Μέρφι (“Οπενχάιμερ”)
Β’ γυναικείος ρόλος
Ντα’Βάιν Τζόι Ράντολφ (“Τα Παιδιά του Χειμώνα”)
Β’ Αντρικός ρόλος
Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ (“Οπενχάιμερ”)
Πρωτότυπο σενάριο
Ζιστίν Τριέ & Αρτούρ Χαράρι (“Ανατομία μιας Πτώσης”)
Διασκευασμένο σενάριο
Κορντ Τζέφερσον (“American Fiction”)
Διεθνής ταινία
Ζώνη Ενδιαφέροντος
Ντοκιμαντέρ
20 Days in Mariupol
Animation μεγάλου μήκους
Το Αγόρι και ο Ερωδιός
Διεύθυνση φωτογραφίας
Χόιτε βαν Χοϊτέμα (“Οπενχάιμερ”)
Κουστούμια
Χόλι Γουόντινγκτον (“Poor Things”)
Μοντάζ
Τζένιφερ Λέιμ (“Οπενχάιμερ”)
Μεϊκάπ
Νάντια Στέισι, Μαρκ Κούλιερ & Τζος Γουέστον (“Poor Things”)
Πρωτότυπη μουσική
Λούντβιγκ Γκόρανσον (“Οπενχάιμερ”)
Πρωτότυπο τραγούδι
“What Was I Made For?”, Μπίλι Έιλις & Φινέας Ο’Κόνελ (“Barbie”)
Σκηνογραφία
Τζέιμς Πράις, Σόνα Χιθ & Ζούζα Μίχαλεκ (“Poor Things”)
Ήχος
Ταρν Γουίλερς & Τζόνι Μπερν (“Ζώνη Ενδιαφέροντος”)
Ειδικά εφέ
Godzilla Minus One
Μυθοπλασία μικρού μήκους
The Wonderful Story of Henry Sugar
Ντοκιμαντέρ μικρού μήκους
The Last Repair Shop
Animation μικρού μήκους
